Π. Σταυρόπουλος: IBL ή IBSE στη μεθοδολογία STEM ;
Άρθρο του Π. Σταυρόπουλου με θέμα: IBL ή IBSE στη μεθοδολογία STEM ; δημοσιεύει το diodos.edu.gr
Έχουμε διαβάσει πολλές φορές στο διαδίκτυο για τη Διερευνητική Μάθηση (inquiry-based learning – IBL) όμως δεν υπάρχει καμία αναφορά σε ελληνικές ιστοσελίδες για την Διερευνητική Εκπαίδευση που Βασίζεται στην Έρευνα (Inquiry-Based Science Education – IBSE). Μια απλή αναζήτηση στο διαδίκτυο μπορεί να το αποδείξει αυτό. Προσεγγίζουμε το συγκεκριμένο θέμα για πρώτη φορά στην χώρα μας.
Ας δούμε αρχικά ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ εκπαίδευσης και μάθησης:
1. Η εκπαίδευση είναι διαδικασία μετάδοσης γνώσεων, αξιών, δεξιοτήτων και στάσεων ζωής. Η μάθηση είναι η διαδικασία υιοθέτησης όλων αυτών.
2. Η μάθηση είναι το βασικό ένστικτο των ατόμων ενώ η εκπαίδευση αποκτάται.
3. Η μάθηση είναι συνεχής διαδικασία και συνεχίζεται με την δια βίου εκπαίδευση. Η εκπαίδευση είναι κάτι που κάποιος δέχεται σε κάποια περίοδο της ζωής του.
4. Η μάθηση είναι μια άτυπη διαδικασία και η εκπαίδευση είναι μια τυπική διαδικασία.
5. Η μάθηση είναι γνώση που αποκτάται μέσω της εμπειρίας και η εκπαίδευση είναι η γνώση που αποκτάται μέσω της διδασκαλίας.
6. Η εκπαίδευση αποκτάται από εξωτερική πηγή. Η μάθηση εξελίσσεται στον εσωτερικό εαυτό.
Η διερεύνηση που βασίζεται στην έρευνα (Inquiry-Based Science – IBS) υιοθετεί μια ερευνητική προσέγγιση στη διδασκαλία και τη μάθηση όπου οι μαθητές έχουν τις ευκαιρίες να διερευνήσουν ένα πρόβλημα, να αναζητήσουν πιθανές λύσεις, να κάνουν παρατηρήσεις, να κάνουν ερωτήσεις, να δοκιμάσουν ιδέες και να σκεφτούν δημιουργικά και να χρησιμοποιήσουν τη διαίσθησή τους υποκινούμενη από την επίλυση προβλήματος.
Η Διερευνητική Μάθηση που βασίζεται στην έρευνα (IBL) είναι μια προσέγγιση μάθησης και διδασκαλίας που δίνει έμφαση στις ερωτήσεις, τις ιδέες και τις παρατηρήσεις των μαθητών. Οι εκπαιδευτικοί ενθαρρύνουν ενεργά τους μαθητές να μοιραστούν τις σκέψεις τους και να προκαλέσουν με σεβασμό, να δοκιμάσουν και να επαναπροσδιορίσουν τις ιδέες τους.
Η Διερευνητική Εκπαίδευση που Βασίζεται στην Έρευνα (Inquiry-Based Science Education – IBSE) είναι μια μορφή επιστημονικής εκπαίδευσης (SE) που – σε αντίθεση με το παραδοσιακό μοντέλο (δασκαλοκεντρικό) όπου ο δάσκαλος παρέχει γεγονότα και οι μαθητές τα μαθαίνουν – δίνει σε αυτούς την ευκαιρία να εξερευνήσουν, να πειραματιστούν, να ρωτήσουν και να αποκομίσουν απαντήσεις με βάση τη συλλογιστική.
Η IBSE είναι ζωτικής σημασίας στη διδασκαλία STEM επειδή οι μαθητές εργάζονται για πραγματικές λύσεις σε προβλήματα. Αμφισβητούν πριν διερευνήσουν κάθε τι που έχουν διδαχθεί. Δραστηριοποιούνται με πειράματα που πραγματοποιούνται στην τάξη ή στο εργαστήριο. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούν να επικυρώσουν ή να απορρίψουν την παθητική γνώση και να υποστηρίξουν την εφαρμογή αυτής.
Στην Διερευνητική Εκπαίδευση με βάση την Έρευνα (IBSE) προσπαθεί ο δάσκαλος/εκπαιδευτικός να ενεργοποιήσει όλους τους μαθητές να συμμετέχουν σε ένα πραγματικό περιβάλλον όπου μπορούν να δημιουργήσουν τον δικό τους πειραματισμό με βάση τη θεωρία τους όπου μπορούν να βρουν απόδειξη ότι η θεωρία που έχουν κατά νου είναι σωστή. Λαμβάνουν δεδομένα και επικοινωνούν με τους συμμαθητές τους για να υπερασπιστούν τις θεωρίες τους.
Υποστηρίζουν τα ευρήματά τους και τις υποθέσεις τους. Έτσι η έρευνα βασίζεται στην επιστημονική εκπαίδευση και στηρίζεται στις θεωρίες της κονστρουκτιβιστικής προσέγγισης, έτσι ώστε οι μαθητές συμμετέχοντας στη διαδικασία να ανακατασκευάσουν τις γνώσεις τους,
Οι μαθητές παρατηρούν φυσικά φαινόμενα και με βάση τις παρατηρήσεις τους, καθορίζουν ή κάνουν τις θεωρίες και τις υποθέσεις τους, στη συνέχεια πρέπει να σχεδιάσουν πείραμα για να υποστηρίξουν τη θεωρία και τη συλλογή των δεδομένων τους. Απαραίτητο είναι να συνδυάσουν όλα αυτά και να τα παρουσιάσουν στην τάξη ή απλά να χρησιμοποιήσουν τα δεδομένα τους για να υπερασπιστούν τις θεωρίες τους ή να προσπαθήσουν να δεχτούν εναλλακτικά ευρήματα.
To STEM σαν αρχικό κλάδο στο ακρωνύμιο του έχει την οποιαδήποτε επιστήμη (S εκ του Science. Προκύπτει λοιπόν ότι υπάρχει ενσωμάτωση στη διδασκαλία με μεθοδολογία STEM κάποιας επιστήμης, έτσι η έρευνα είναι αναπόφευκτη και αναπόσπαστη, όμως αυτή θα πρέπει να προσεγγίζεται με επίλυση προβλήματος και μάλιστα από τους μαθητές, ο εκπαιδευτικός είναι παρατηρητής.
Κλείνουμε την ανάρτηση αυτή με το ερώτημα:
“τι θα επιθυμούσαμε λοιπόν για τους μαθητές μας, “μάθηση μέσω της έρευνας” (IBL) ή “εκπαίδευση μέσω της έρευνας” (IBSE);”
Πολύδωρος Σταυρόπουλος, Εκπαιδευτικός Μηχανολόγος,
MSc STEM στην Εκπαίδευση (Παιδαγωγικό τμήμα ΑΣΠΑΙΤΕ)
